Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives
Tryfonos, C.; Mantzorou, M.; Fotiou, D.; Vrizas, M.; Vadikolias, K.; Pavlidou, E.; Giaginis, C. Dietary Supplements on Controlling Multiple Sclerosis Symptoms and Relapses: Current Clinical Evidence and Future Perspectives. Medicines 2019, 6, 95.
Abstract
Background: Multiple sclerosis (MS) constitutes a chronic progressive demyelinating disease which negatively affects the central nervous system. MS symptoms detrimentally affect the quality of life, as well as the life expectancy of MS patients. In this aspect, the present study aims to critically summarize and evaluate the currently available clinical studies focusing on the potential beneficial effects of dietary supplements on controlling MS symptomatology and relapse. Methods: PubMed database was comprehensively searched, using relative keywords to identify clinical trials that investigated the beneficial effects of dietary supplementation against MS symptomatology and progression. 40 clinical trials were found, which were divided into categories. Results: Nutritional status of MS patients, as well as supplementation have been suggested as potential factors affecting progression. Several substantial studies have documented a systematically high prevalence of vitamin A, B12 and D3 deficiency amongst MS patients. At present, clinical data have suggested that most of the dietary supplements under study may exert antioxidant and anti-inflammatory properties, improving depression symptomatology and quality of life overall. However, malnutrition risk in MS patients has not been adequately explored in order for more precise conclusions to be drawn. The supplements that may have a positive effect on MS are vitamins, fatty acids, antioxidants, phytochemicals and melatonin. Conclusions: Several dietary supplements may decrease inflammation and fatigue, also increasing also autoimmunity tolerance in MS patients, and thus improving quality of life and life expectancy. Currently, there is no effective clinical indication for applying dietary supplementation as complementary treatment against MS symptomatology.
Μπορούν τα συμπληρώματα διατροφής και τα υποκατάστατα γευμάτων να αντικαταστήσουν τη διατροφή μας;
Η τροφή για τον άνθρωπο είναι ανάγκη και βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας του Μάσλοου με τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Η επιθυμία και οι παράδοξες προσπάθειες για απώλεια βάρους έχει οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος των διαιτωμένων να θεωρεί το φαγητό ως εχθρό, ή να το κατηγοριοποιεί σε υγιεινό, ανθυγιεινό, αδυνατιστικό και παχυντικό.
Μάλιστα, στη χώρα μας, είναι στη μόδα το τελευταίο διάστημα η (μη ελεγχόμενη και χωρίς ιατρική και διαιτολογική επίβλεψη) υποκατάσταση τροφίμων με ροφήματα και συμπληρώματα διατροφής, στα πλαίσια διαιτών πολύ χαμηλών θερμίδων. Η μέθοδος αυτή είναι παρωχημένη, και σύμφωνα με τις οδηγίες του National Institute for Care and Health Excellence του Ην. Βασιλείου χρησιμοποιείται υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση σε περίπτωση ανάγκγης για απώλεια βαρους προ-εγχειρητικά με σκοπό τη μείωση πιθανών επιπλοκών.
Θα μπορούσε, όμως, κανείς να αναρωτηθεί αν μπορεί η τροφή μας να αντικατασταθεί με υποκατάστατα τροφίμων και συμπληρώματα διατροφής.
Η απάντηση είναι απλή και ταυτόχρονα πολυδιάστατη.
Τα τρόφιμα είναι πολλά παραπάνω από μακροθρεπτικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά) και μικροθρεπτικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) συστατικά. Στα τρόφιμα θα βρούμε πληθώρα ουσιών, από γνωστές βιοδραστικές ενώσεις που έχουν αποδεδειγμένα θετική επίδραση στην υγεία μας, αλλά και άλλες ευεργετικές για τον οργανισμό μας ουσίες, οι οποίες δεν έχουν καν ακόμη περιγραφεί ή μελετηθεί, αλλά η επίδρασή τους είναι έμμεσα μετρήσιμη. Αυτές τις ουσίες λοιπόν, δεν μπορούμε να τις παρασκευάσουμε ή να τις απομονώσουμε στο εργαστήριο και να τις λάβουμε ως συμπλήρωμα διατροφής! Επιπλέον, η συνεργιστική δράση όλων των ουσιών του τροφίμου στο σώμα μας οδηγεί σε καλύτερη απορρόφηση ή/και επίδραση βιοενεργών συτστατικών στο σώμα μας. Δηλαδή, είναι προτιμότερο να καταναλώσουμε ένα τρόφιμο, παρά να λάβουμε ως συμπλήρωμα ξεχωριστά τα θρεπτικά του συστατικά (όσα από αυτά έχουμε καταφέρει να απομονώσουμε). Επιπλέον, ακόμη και αν καταφέρναμε να το κάνουμε αυτό το κόστος θα ήταν τεράστιο σε σχέση με την κατανάλωση των γευστικότατων τροφίμων. Για το λόγο αυτό και τα συμπληρώματα διατροφής έχουν ως σκοπό την συμπλήρωση της διατροφής, σε περίπτωση έλλειψης θρεπτικού συστατικού (πχ. Σιδήρου).
Το φαγητό πέρα από ανάγκη είναι και απόλαυση. Ας μην ξεχναμε ότι χορταίνουμε πολύ περισσότερο και απολαμβάνουμε το φαγητό μας όταν μασάμε την τροφή μας, και όχι όταν την πίνουμε! Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ένα ρόφημα με ένα πλήρες γεύμα, ούτε ως θρεπτικότητα, ούτε ως εμφάνιση, γεύση, οσμή, υφή και απολαυστικότητα! Επίσης, το φαγητό έχει και κοινωνική υπόσταση. Το φαγητό είναι μέρος της κοινωνικής μας ζωής, από γιορτές και εορτασμούς εως την έξοδο με την οικογένεια και φίλους, συνοδεία φαγητού.
Επομένως, αν στερηθούμε την τροφή και την αντικαταστήσουμε το φαγητό με συμπληρώματα και υποκατάστατα διατροφής, δεν θα μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε πλήρως τα οφέλη των τροφίμων ακι μιας πλήρους υγιεινής διατροφής, ενώ θα χάσουμε μια από τις απολαύσεις αυτής της ζωής, και θα αυτο-περιθωριοποιηθούμε από ένα μέρος της κοινωνικής μας ζωή.
Το φαγητό, λοιπόν, από τη θρεπτικότητα και την αναγκαιότητά του, εως την απόλαυσή του με ή χωρίς παρέα είναι κομμάτι της ζωής μας. Είναι τόσο σημαντικό, που η διατήρηση της απόλαυσης του φαγητού αποτελεί διατροφικό στόχο ακόμη και κατα τη διαιτολογική υποστήριξη ασθενών, των οποίων η διατροφή πρέπει να έχει περιορισμούς και προσαρμογές.
Συνεπώς, όσο και να θέλουμε να το αντικαταστήσουμε, ή να μας διαφημίζουν ότι μπορούμε να αντικαταστήσουμε την υγιεινή διατροφή με υποκατάστατα και συμπληρώματα, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, και όταν γίνεται - ειδικά για μεγάλο χρονικό διάστημα - επιδρά ανρητικά στην ψυχική και σωματική μας υγεία.
Μύθοι για τη Διαιτολογία και τους Διαιτολόγους: Οι διαιτολόγοι δεν συστήνουν την τάδε δίαιτα, γιατί οι πελάτες θα χάσουν βάρους και θα μείνουν χωρίς δουλειά.
Παράδοξες δίαιτες υπάρχουν πολλές εδώ και δεκαετίες. Ένα μεγάλο μέρος των διαιτωμένων που επισκέπτονται τους διαιτολόγους-διατροφολόγους έχουν προσπαθήσει να χάσουν βάρος στο παρελθόν με παράδοξους τρόπους (πχ. Δίαιτα Dukan, Atkins, αποτοξινώσεις κ.α.). Κάθε νέα διατροφική μόδα αποκτά ακολούθους που παθιάζονται με τους ισχυρισμούς και τα -παροδικά- αποτελέσματα.
Ακολουθώντας μια παράδοξη δίαιτα, κατά πάσα πιθανότητα ο διαιτώμενος θα χάσει βάρος, καθώς μέσω των κανόνων ή του γενικού προγράμματος διατροφής θα βρίσκεται σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας. Όμως, μετά την απώλεια βάρους έρχεται η επαναπρόσληψη, ενώ είναι αυξημένος ο κίνδυνος για διατροφικές ελλείψεις, απώλεια μυικής μάζας και υγρών και αίσθημα κόπωσης, μεταξύ άλλων! Για να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα μια προσπάθεια απώλειας βάρους θα πρέπει να υπάρχει αλλαγή/βελτίωση του τρόπου ζωής, ενώ απαραίτητη είναι η συμβουλευτική, η επίλυση προβλήματων, και ενημέρωση για μύθους και την παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή.
Με την επαναπρόσληψη του βάρους ύστερα από τέτοιες δίαιτες έρχεται και το αίσθημα απογοήτευσης και η χαμηλή αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας. Παράλληλα, η ενασχόληση με δίαιτες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για διαταραγμένη σχέση με το φαγητό και διατροφικές διαταραχές.
Επιπλέον, πλεον οι διάφορες παράδοξες δίαιτες, εκτός από υποσχέσεις για απώλεια βάρους, ισχυρίζονται και καλύτερη υγεία και ευεξία. Όμως, το αντίθετο συμβαίνει! Οι ακόλουθοι των διαιτών μπορεί να οδηγηθούν σε διατροφικές διαταραχές, όπως η ορθορεξία όπου τα άτομα έχουν εμμονή να καταναλώνουν μόνο τα τρόφιμα που θεωρούν υγιεινά και εμμονή να αποφεύγουν τα τρόφιμα που θεωρούν ανθυγιεινά. Μάλιστα, αποφεύγοντας ολόκληρες ομάδες τροφίμων αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος για διατροφικές ελλείψεις, παράλληλα με την αύξηση του κινδύνου για χρόνιες νόσους.
Συνεπώς, όχι μόνο δεν μειώνεται το φόρτο εργασίας του διαιτολόγου-διατροφολόγου όταν τα άτομα καταφεύγουν στη νέα μόδα παράδοξης δίαιτας, αλλά αντιθέτως εν τέλει έχουν αυξημένη δουλειά, ενώ και οι γιατροί θα έχουν να θεραπεύσουν περισσότερους ασθενείς!
Ο ρόλος του διαιτολόγου-διατροφολόγου αναφορικά με την απώλεια βάρους, τη βελτίωση των διατροφικων συνηθειών και την πρόληψη χρόνιων νόσων δεν είναι να δώσει το χαρτί με ένα πρόγραμμα διατροφής, αλλά να συβουλεύσει, να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει τον διατώμενο προς βελτίωση του τρόπου διατροφής του. Το χαρτί, λοιπόν, με τη δίαιτα, όπως και κάθε άλλη δίαιτα που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο είναι ένα μικρό μέρος της διατροφικής παρέμβασης.
Τέλος, καθώς οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι δεν είναι αδυνατιστές, ακόμη και αν σταματούσαν όλοι οι διαιτώμενοι τις συνεδρίες με διαιτολόγους δεν θα χάναμε τη δουλειά μας!
Όλα ή τίποτα: πώς θα σαμποτάρουμε την προσπάθειά μας με μια μόνο σκέψη
Ήρθε και πάλι η εποχή του χρόνου που ξεκινάμε άλλη μια προσπάθεια απώλεια βάρους. Έτσι από 1η Ιανουαρίου ή από Δευτέρα ξεκινάμε δυναμικά.
Τέλος τα γλυκά και οι πειρασμοί…
...μέχρι που η πρώτη πρόκληση εμφανιζεται μπροστά μας. Μπορεί να είναι ένα γλυκάκι, τα αποφάγια του παιδιού, το αίσθημα πείνας (λόγω μικρής ποσότητας φαγητού & πολύωρης αφαγίας), το άγχος, ή η βαρεμάρα της καραντίνας. Και αυτή η πρόκληση, όσο μικρή και αν είναι, πολλές φορές αρκεί για να μας κάνει να νιώθουμε ότι η προσπάθειά μας απέτυχε, τα καταστρέψαμε όλα!
Και η στιγμή που νομίζουμε οτι τα καταστρέψαμε όλα, είναι η στιγμή που ξεκινάμε να σαμποτάρουμε την προσπάθειά μας να πετύχουμε τον στόχο μας!
Και ενώ στο μυαλό μας έχουμε δύο πιθανά σενάρια: είτε τηρούμε κατά γράμμα το πρόγραμμα, είτε δεν το τηρουμε καθολου (και υποσχόμαστε ότι από αύριο/Δευτέρα θα ξεκινήσουμε πάλι), στην πραγματικότητα σημασία έχει να βελτιώνουμε σταδιακά τις διατροφικές συνήθειες μας, και να διαχειριζόμαστε τις προκλήσεις που μας απομακρύνουν από το στόχο μας.
Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, έχουμε συμμάχους:
- την ήπια διατροφή και όχι τις στερητικές δίαιτες που κάθε χρόνο δοκιμάζουμε και κάθε χρόνο αποτυγχάνουν και υστερα νιώθουμε εμείς ανίκανοι, χωρίς να ισχύει κάτι τέτοιο
- τους ρεαλιστικούς στόχους και
- την ρεαλιστική σκέψη όχι δεν πήραμε σε μια μερα 2 κιλά, υγρά είναι, και το βάρος θα επανέλθει πολύ σύντομα
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι σύμμαχος σην προσπάθειά σου! Ενημερώσου για τις υπηρεσίες του διαιτολογικού γραφείου εδώ!