Θέλω να χάνω πάνω από 2 κιλά την εβδομάδα. Μπορώ;
Η πραγματικότητα της απώλειας βάρους: Αποκαλύπτοντας τον μύθο της επιλογής του ρυθμού απώλειας βάρους
Στον σημερινό κόσμο, οι γρήγορες, "μαγικές" λύσεις και οι υποσχέσεις για άμεση απώλεια βάρους διαφημίζονται ευρέως. Συχνά παρουσιάζονται στη μορφή αυστηρής διατροφής, αν και αναγράφεται πάντα η φράση "χωρίς κόπο", και ορισμένες φορές συμπληρώνονται και από ένα έντονο πρόγραμμα άσκησης, ή ακόμη και από ένα μαγικό χάπι που υπόσχεται να σας κάνει να χάσετε κιλά εντός εβδομάδων, ή μερικές φορές ημερών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η επιλογή της ταχύτητας απώλειας βάρους δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Ας δούμε γιατί.
Η έννοια του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού και των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών
Οι ημερήσιες ανάγκες του σώματος, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τον ρυθμό απώλειας βάρους.
Οι ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού σε θερμίδες, προέρχονται από μια μεγάλη και πολυμερής ομάδα βιοχημικών αντιδράσεων, που ονομάζουμε αλλιώς μεταβολισμό, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ύπαρξή μας (αναπνοή, διατήρηση ομοιόστασης, εγκεφαλική, κυτταρική και καρδιακή λειτουργία), την θρέψη μας (πέψη τροφής και μεταβολισμός θρεπτικών ουσιών) και την κίνηση μας.
Οι ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες του σώματος ουσιαστικά αποτελούνται από το άθροισμα των θερμιδικών απαιτήσεων 1. του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού (ενεργειακές απαιτήσεις για να διατηρηθούμε εν ζωή σε ηρεμία), 2. των ενεργειακών αναγκών για την πέψη της τροφής και 3. των ενεργειακών αναγκών για την κίνηση και άσκηση.
Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός επηρεάζεται από παράγοντες, όπως την ηλικία, το φύλο, το γενετικό μας υλικό (DNA), το ύψος το βάρος, και τη σύσταση του σώματος, και τη λειτουργία των ορμονών.
Συνολικά, την ημέρα οι γυναίκες χρειάζονται περίπου 2.000 θερμίδες, και οι άνδρες 2.500 θερμίδες.
Η Έννοια του Ενεργειακού Ισοζυγίου
Η απώλεια βάρους βασίζεται θεμελιωδώς στην Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας. Αυτή η αρχή δηλώνει ότι για να υπάρξει απώλεια βάρους, θα πρέπει να δημιουργηθεί ενεργειακό έλλειμα, δηλαδή η ενεργειακή πρόσληψη (θερμίδες που λαμβάνονται) θα πρέπει να είναι λιγότερη από την ενεργειακή δαπάνη (θερμίδες που χρησιμοποιούνται). Όταν το σώμα βρίσκεται σε έλλειμμα θερμίδων, αρχίζει να χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος για ενέργεια, με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους.
Ωστόσο, ο βαθμός του θερμιδικού ελλείμματος που είναι ασφαλής και βιώσιμος διαφέρει από άτομο σε άτομο και πρέπει να καθορίζεται με την καθοδήγηση ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου. Συστήνεται η απώλεια βάρους να είναι της τάξης του 0,5-1 κιλό την εβδομάδα.
Ο υπολογισμός του Ρυθμού Απώλειας Βάρους
Ο ρυθμός απώλειας βάρους υπολογίζεται για το κάθε άτομο, λαμβάνοντας υπόψιν την ημερήσια ενεργειακή δαπάνη του ατόμου. Κάθε κιλό λίπους περικλείει ενέργεια 9.000 θερμίδων. Για να χαθεί 1 κιλό λίπους θα πρέπει να δημιουργηθεί έλλειμα περίπου 7,500 θερμίδων (λόγω "απώλειας" ενέργειας για τις μεταβολικές διεργασίες-βιοχημικές αντιδράσεις).
Έστω ότι ένα άτομο χρειάζεται 2.000 θερμίδες ημεησίως. Μια ασφαλής και βιώσιμη μείωση των θερμίδων είναι περί τις 500 θερμίδες, δηλαδή να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα διατροφής στις 1.500 θερμόδες, με στόχο την απώλεια κοντά στο 0,5 κιλό την εβδομάδα.
Θα αναρωτηθείτε, λοιπόν, δεν μπορώ να χάνω 1 κιλό την εβδομάδα;
Αυτό θα σήμαινε οτι το πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να είναι κοντά στις 1000 θερμίδες την ημέρα, γεγονός που καθιστά το διατροφικό πλάνο ανεπαρκές και μη βιώσιμο!
Οι Κίνδυνοι της Γρήγορης Απώλειας Βάρους
Και ενώ η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να φαίνεται ελκυστική, όπως φαίνεται και από το παραπάνω παράδειγμα,συχνά περιλαμβάνει δραστικό περιορισμό των θερμίδων και έντονη άσκηση, που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Η γρήγορη απώλεια βάρους συχνά οδηγεί σε απώλεια μυικής μάζας, διατροφικές ελλείψεις, επιβράδυνση του μεταβολισμού, ενώ επιβαρύνει και την ψυχική υγεία και την υγιή σχέση με το φαγητό. Επιπλέον, είναι συχνά μη βιώσιμη, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο της δίαιτας, και σε αύξηση του βάρους διαχρονικά, που μπορεί να έχει περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.
Ο Ρόλος της Μοναδικότητας του κάθε ατόμου
Το σώμα κάθε ατόμου είναι μοναδικό. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να χάσουν βάρος γρήγορα, ενώ άλλοι χάνουν βάρος με πιο αργό ρυθμό, ακόμη και αν ακολουθούν την ίδια διατροφή και πρόγραμμα άσκησης. Παράγοντες όπως το αρχικό βάρος, το γονιδίωμα, η σύσταση του σώματος, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, η καθημερινότητα, αλλά και ο αυτο-έλεχος και η σχέση με το φαγητό παίζουν άμεσα και έμμεσα σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ποικιλομορφία ρυθμών απώλειας βάρους, και αυτοί οι παράγοντες δεν μπορούν να αλλάξουν δια της βούλησης.
Συμπερασματικά, η επιλογή ενός ρυθμού απώλειας βάρους δεν είναι εφικτή λόγω της πολύπλοκης φύσης του σώματός μας και της πληθώρας των παραγόντων που επηρεάζουν την απώλεια βάρους. Αντί να στοχεύετε σε μια συγκεκριμένη ταχύτητα απώλειας βάρους, είναι καλύτερο να αφιερώσετε τον χρόνο σας και την προσπάθειά σας στη δημιουργία υγιεινών συνηθειών και υγιούς σχέσης με το φαγητό και το σώμα σας.
Πηγές
- Dietary Guidelines for Americans, 2020-2025
- Busetto L, Bettini S, Makaronidis J, Roberts CA, Halford JCG, Batterham RL. Mechanisms of weight regain. Eur J Intern Med. 2021 Nov;93:3-7. doi: 10.1016/j.ejim.2021.01.002.
- Greenway FL. Physiological adaptations to weight loss and factors favouring weight regain. Int J Obes (Lond). 2015 Aug;39(8):1188-96. doi: 10.1038/ijo.2015.59.
- Fogarasi A, Gonzalez K, Dalamaga M, Magkos F. The Impact of the Rate of Weight Loss on Body Composition and Metabolism. Curr Obes Rep. 2022 Jun;11(2):33-44. doi: 10.1007/s13679-022-00470-4.
Σαλάτα caprese σε φωλιά πιπεριάς
Μια διαφορετική caprese σαλάτα.
Η φρέσκια mozarella είναι από τα πιο δροσερά τυριά, και συνδυάζεται υπέροχα με ψιλοκομμένη ντομάτα μέσα σε φωλιά πιπεριας, με σάλτσα pesto!
Απλά κόψτε μια πιπερια στα 3, και προσθεστε το τυρί και τη ντομάτα! Τρώγεται και σαν σαλάτα και σαν σνακ με το χέρι!
Καλη απόλαυση!
Αποτοξινωτικό ρόφημα για λιποδιαλυση: μήπως είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό;
Η παχυσαρκία και η απώλεια βάρους απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κατά καιρούς βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες και βαρύγδουπους ισχυρισμούς για πολλούς και διάφορους τρόπους που βοηθάνε στην επίτευξη της απώλειας βάρους και λίπους, από ειδικές-αυστηρές δίαιτες, εως λιποδιαλύτες και λιποδιαλυτικά ροφήματα για αδυνατισμα.
Όντας ένα κοινό ζήτημα, οι “εύκολες λύσεις” που παρουσιάζονται για την απώλεια βάρους και λίπους φαίνονται άκρως ελκυστικές, όπως τα λιποδιαλυτικά ροφήματα για αδυνάτισμα. Είτε πρόκειται για το νερό με το λεμόνι, είτε για χυμοούς φρούτων και λαχανικών για αποτοξίνωση και λιποδιάλυση μέσα σε λίγες μόνο ώρες, είτε για φυτικά σκευάσματα, σίγουρα πολλοί μπαίνουν σε σκέψη, μήπως αυτή είναι τελικά η λύση που περίμεναν στο πρόβλημά τους, ώστε να μην ασχοληθούν ποτέ ξανά με την απώλεια βάρους.
Το φυσικό είναι ασφαλές! Ή μήπως όχι;
H πραγματική λύση δεν είναι κάποιο βοήθημα, η “αποτοξίνωση” ή “ειδικά” λιποδιαλυτικά ροφήματα, αλλά η σταδιακή βελτίωση του τρόπου ζωής, με βελτίωση της ποιότητας της διατροφής και άσκηση. Μάλιστα, όσο αθώα και αν φαίνονται μερικά ροφήματα, στην πράξη έχουν καταγραφεί περιστατικά με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως οξεία νεφρική ανεπάρκεια από χυμό με φρούτα και λαχανικά πλούσιο σε οξαλικά οξέα.
Με μια πλήρη, ισσοροπημένη διατροφή, η οποία παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί σωστά και με την άσκηση/κίνηση που αρέσει στο κάθε άτομο, επιτυγχάνεται όχι μόνο η σταδιακή απώλεια βάρους, αλλά διευκολύνεται και η διατήρηση της απώλειας αυτής. Με τον τρόπο αυτόν, λόγω της βελτίωσης της σύστασης του σώματος, με μείωση λίπους και όσο το δυνατόν διατήρηση ή ακόμη και άυξηση της μυικής μάζας, ούτε το σώμα ταλαιπωρείται, ούτε υπάρχει ψυχολογική πίεση γύρω από την τροφή, ενώ η άσκηση οδηγεί και σε βελτίωση της διάθεσης. Άλλωστε, και ερευνητές που χρόνια ψάχνουν να βρουν τη λύση στο αδυνάτισμα, καταλήγουν στο γεγονός οτι η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι το μυστικό!
Πόσο γρήγορα θα χάσω βάρος;
Αν ομως επιμένετε να ψάχνετε για λιποδιαλυτικό ρόφημα αδυνατίσματος, θα σας συστήσω την εξής πραγματικά μαγική φόρμουλα:
-
1 μέρος υγιεινή διατροφή
- 1 μέρος άσκηση
- 1 μέρος υπομονή & επιμονή
- 1 μέρος επιλυση προβλημάτων
Ανακατέψτε καλά και απολαύστε το αποτέλεσμα!
Πηγές
- Makkapati S, D'Agati VD, Balsam L. "Green Smoothie Cleanse" Causing Acute Oxalate Nephropathy. Am J Kidney Dis. 2018 Feb;71(2):281-286. doi: 10.1053/j.ajkd.2017.08.002. Epub 2017 Dec 6.
- Paixão C, Dias CM, Jorge R, Carraça EV, Yannakoulia M, de Zwaan M, Soini S, Hill JO, Teixeira PJ, Santos I. Successful weight loss maintenance: A systematic review of weight control registries. Obes Rev. 2020 May;21(5):e13003. doi: 10.1111/obr.13003. Epub 2020 Feb 12. PMID: 32048787.
Τι σνακ θα πάρει το παιδί σας στο σχολείο;
Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους έρχεται και η ανησυχία και η απορία για το τι θα πάρει το παιδί σας στο σχολείο, ως σνακ! Συνήθως τα παιδιά προτιμούν να αγοράζουν τρόφιμα από το κυλικείο, καθώς από εκεί αγοράζουν οι συμμαθητές τους και δεν θέλουν να ξεχωρίζουν.
Όμως, λόγω του ελλιπή ελέγχου των τροφίμων που πωλούνται στα κυλικεία, εκεί βρίσκουν σφολιατοειδή, σάντουιτς, σοκολάτες, και άλλα τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και σάκχαρα, δηλαδή τρόφιμα που είναι καλό να καταναλώνονται λιγότερο συχνά, και όχι καθημερινά!
Είναι προτιμότερο το παιδί να παίρνει για το σχολείο σνακ από το σπίτι, τα οποία να είναι θρεπτικά, γευστικά, και ευπαρουσίαστα, ώστε το παιδί να προτιμήσει αυτά από τα προϊόντα του κυλικείου!
Τι σνακ μπορείτε να φτιάξετε, έτσι ώστε το παιδί να τα προτιμήσει και να μην τα γυρίσει πίσω;
Καταρχάς, είναι σημαντικό το παιδί να λάβει μέρος στην διαδικασία της προετοιμασίας των σνακ. Έτσι, θα φτιάξει κάτι που θα του αρέσει πολύ, αλλά θα είναι και περίφανο που έχει τις δεξιότητες να φτιάχνει μόνο του (ή με λίγη βοήθεια από τους γονείς) ένα γευστικό γεύμα!
1. Το σάντουιτς και το τοστ είναι από τις πιο εύκολες, απλές και γρήγορες λύσεις που μπορείτε να τα φτιάξετε το πρωί. Προτιμήστε ψωμί ολικής άλεσης, αραβική πίτα ή τορτίγια, και προσθέστε τυρί και γαλοπούλα, ή σολομό με τυρί κρέμα, ή τόνο με λίγη μαγιονέζα light, και προσθέστε λαχανικά διαφόρων χρωμάτων (πχ. πιπεριές, μαρούλι, αβοκάντο) ή και μανιτάρια.
Ρωτήστε το παιδί σας τι θα του άρεσε να προσθέσετε! Για εύκολη κατανάλωση κόψτε το τοστ ή το σάντουιτς σε κομμάτια, ή δώστε του διάφορα σχήματα με σκεύη κοπής για μπισκότα.
2. Το σπιτικό κέικ, οι πίτες και η πίτσα αποτελούν μια καλή επιλογή, ειδικά ως ένα διαφορετικό σνακ για το σχολείο. Μια με δυο φορές την εβδομάδα μπορείτε να φτιάξετε μαζί με το παιδί σας, κέικ, πίτα ή πίτσα της επιλογής του ως σνακ. Μιας που το ίδιο έχει επιλέξει τη συνταγή, είναι πιθανότερο να προτιμήσει τη σπιτική εκδοχή από το προϊόν του κυλικείου. Χρησιμοποιείστε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο αντί για βούτυρο, ενώ τα φρούτα και τα μπαχαρικά δίνουν γλυκιά και ιδιαίτερη γεύση σε πίτες και κέικ.
3. Το κουλούρι μαζί με τυρί ή/και γαλοπούλα, λαχανικά είναι μια επίσης πολύ καλή επιλογή. Μπορείτε να το φτιάξετε στο σπίτι ή να το αγοράσετε από το φούρνο, να το κόψετε και να το γεμίσετε.
4. Τα φρούτα είναι απαραίτητο συνοδευτικό για το κολατσιό του παιδιού. Δώστε του φρούτα που είναι εύκολο να καταναλωθούν, χωρίς πολλά ζουμιά, όπως μήλο ή μπανάνα. Αυτή την εποχή και το σταφύλι είναι μια καλή επιλογή. Είναι προτιμότερο το παιδί να φάει ένα φρούτο από το να πιεί χυμό, καθώς τα φρούτα είναι καλύτερη πηγή φυτικών ινών, ενώ τα σάκχαρα περνούν στην κυκλοφορία του αίματος με πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι τα σάκχαρα στους χυμούς.
Μαζί με τα φρούτα μπορείτε να δώσετε στο παιδί και ένα σακουλάκι με ξηρούς καρπούς, ή σπιτικά ποπκορν αρωματισμένα με μπαχαρικά ή κανέλλα.
Μη ξεχνάτε ότι κάποια παιδιά έχουν αλλεργίες στους ξηρούς καρπούς. Μιλήστε στο παιδί σας και πείτε του να ρωτήσει τους συμμαθητές του για τυχόν αλλεργίες, πριν κεράσουν ή φάνε στην τάξη τους ξηρούς καρπούς.
5. Οι μινι-ομελέτες σε φόρμες για κεκάκια muffin είναι μια χορταστική επιλογή για τα παιδιά, όπου μπορούν να επιλέξουν τα υλικά που θα μπουν στη μινι-ομελέτα (πχ. τυρί & ντομάτα, τυρί & γαλοπούλα, μανιτάρια, κ.α.)
6. Οι σπιτικές μπάρες δημητριακών είναι εύκολες να γίνουν, και πολύ πιο χορταστικές από τις έτοιμες μπάρες δημητριακών. Ζητήστε τη βοήθεια των παιδιών για την προετοιμασία τους! Αν είναι εύκολο μπορείτε να συνδυάσετε τη μπάρα δημητριακών με 1 μερίδα γιαούρτι ή γάλα.
7. Μπορείτε να φτιάξετε ντιπ γιαουρτιού ή χούμους και να το συνοδέψτε με κομμένα λαχανικά, όπως αγγούρι, καρότο και πιπεριές, αρκεί να αρέσει στο παιδί και να μπορεί να τα διατηρήσει σε ψυγείο!
Αγοράστε σακούλες τροφίμων και δοχεία με ωραία χρώματα και σχήματα, ώστε να κάνετε την παρουσίαση του γεύματος ακόμη πιο ελκυστική!
Δώστε το καλό παράδειγμα παίρνοντας και εσείς σνακ από το σπίτι, ενώ μπορείτε να επικοινωνήστε και με άλλους γονείς, ώστε να δίνετε στα παιδιά σνακ από το σπίτι.
Το σνακ στο σχολείο είναι από τα πιο σημαντικά γεύματα που τρώει ένα παιδί, μετά το πρωινό. Ένα πλήρες σνακ βοηθάει ώστε το παιδί να συμπληρώσει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται στη μέρα, να μην πεινάσει μέχρι το μεσημέρι και να έχει ενέργεια για τα μαθήματα και το παιχνίδι.
Καλή προετοιμασία και καλή απόλαυση!!!