Association of Maternal Pre-Pregnancy Overweight and Obesity with Childhood Anthropometric Factors and Perinatal and Postnatal Outcomes: A Cross-Sectional Study
Pavlidou Eleni, Dimitrios Papandreou, Zainab Taha, Maria Mantzorou, Stefanos Tyrovolas, Dimitrios N. Kiortsis, Evmorfia Psara, Sousana K. Papadopoulou, Marios Yfantis, Maria Spanoudaki, and et al. 2023. "Association of Maternal Pre-Pregnancy Overweight and Obesity with Childhood Anthropometric Factors and Perinatal and Postnatal Outcomes: A Cross-Sectional Study" Nutrients 15, no. 15: 3384. https://doi.org/10.3390/nu15153384
Περίληψη
Το υπέρβαρο και η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας αποτελεί μια αυξανόμενη τάση σε πληθυσμούς μεσαίου και υψηλού εισοδήματος. Αυτή η μελέτη είχε ως στόχο να αξιολογήσει εάν το υπερβάρο ή η παχυσαρκία της μητέρας πριν από την κύηση σχετίζεται με τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά των παιδιών, καθώς και με περιγεννητικά και μεταγεννητικά αποτελέσματα.
Μέθοδοι: Πρόκειται για μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 5198 παιδιά ηλικίας 2-5 ετών και τις μητέρες τους, από 9 διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Τα ανθρωπομετρικά δεδομένα των μητέρων και των παιδιών, καθώς και τα περιγεννητικά και μεταγεννητικά αποτελέσματα, συλλέχθηκαν από ιατρικά ιστορικά ή επικυρωμένα ερωτηματολόγια.
Αποτελέσματα: Καταγράφηκαν ποσοστά υπερβάρων/παχύσαρκων 24,4% και 30,6% για τα παιδιά και τις μητέρες τους 2-5 χρόνια μετά τον τοκετό. Το υπερβάρο ή η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη παρατηρήθηκε συχνότερα σε μεγαλύτερες σε ηλικία μητέρες και θηλυκά παιδιά, και σχετίστηκε επίσης με υψηλό βάρος γέννησης, πρόωρο τοκετό, υψηλό δείκτη ponderal του νεογνού, τοκετό με καισαρική τομή, διαβήτη τύπου 1, και υπερβάρο/παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, το υπερβάρο ή η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη συσχετίστηκε ανεξάρτητα με υψηλότερο κίνδυνο υπερβάρου/παχυσαρκίας στην προσχολική ηλικία, καθώς και με υψηλότερη αύξηση της συχνότητας του βάρους γέννησης, τοκετού με καισαρική τομή, και διαβήτη τύπου 1.
Συμπεράσματα: Τα ποσοστά υπερβάρου/παχυσαρκίας των μητέρων πριν από την κύηση σχετίστηκαν με αυξημένο βάρος των παιδιών κατά τη γέννηση και 2-5 χρόνια μετά τον τοκετό, τονίζοντας την ανάγκη προώθησης του υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένων των υγιεινών διατροφικών συνηθειών, και εστίασης σε κοινωνικές πολιτικές και διατροφικές παρεμβάσεις για την παχυσαρκία στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Abstract
Background: Pre-pregnancy overweight and obesity in reproductive-aged women becomes a growing tendency in middle- and high-income populations. This study aimed to evaluate whether maternal excess body mass index (BMI) before gestation is associated with children’s anthropometric characteristics, as well as perinatal and postnatal outcomes. Methods: This was a cross-sectional study performed on 5198 children aged 2–5 years old and their paired mothers, assigned from 9 different areas of Greece. Maternal and childhood anthropometric data, as well as perinatal and postnatal outcomes, were collected from medical history records or validated questionnaires. Results: Prevalences of 24.4% and 30.6% of overweight/obesity were recorded for the enrolled children and their mothers 2–5 years postpartum. Maternal pre-pregnancy overweight/obesity was more frequently observed in older mothers and female children, and was also associated with high childbirth weight, preterm birth, high newborn ponderal index, caesarean section delivery, diabetes type 1, and childhood overweight/obesity at pre-school age. In multivariate analysis, maternal pre-pregnancy overweight/obesity was independently associated with a higher risk of childhood overweight/obesity at pre-school age, as well as with a higher increased incidence of childbirth weight, caesarean section delivery, and diabetes type 1. Conclusions: Maternal overweight/obesity rates before gestation were related with increased childhood weight status at birth and 2–5 years postpartum, highlighting the necessity of encouraging healthy lifestyle promotion, including healthier nutritional habits, and focusing on obesity population policies and nutritional interventions among women of reproductive age.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ.
Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί; (Μέρος Α΄)
Το αυξημένο σωματικό βάρος στα παιδιά αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα δημόσιας υγείας ανά τον κόσμο. Τα παιδιά που εμφανίζουν αυξημένο σωματικό βάρος έχουν περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν να έχουν υπερβάλλον σωματικό βάρος ως έφηβοι και ως ενήλικες. Το υπέρβαρο και η παχυσαρκία έχουν αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική υγεία των ατόμων, καθώς και η ποιότητα της ζωής μπορεί να υποβαθμιστεί ήδη από την παιδική ηλικία. Επομένως, κρίνεται αναγκαία η αντιμετώπιση του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στα παιδιά.
Πώς θα οργανωθεί η οικογένεια για να βοηθήσει το παιδί; Αρχικά, είναι σημαντική η αναγνώριση του προβλήματος. Λίγοι είναι οι γονείς που μπορούν να αναγνωρίσουν ότι το παιδί τους έχει αυξημένο βάρος, ενώ 1 στους 100 γονείς μπορεί να αναγνωρίσει την παχυσαρκία στο παιδί. Λόγω των διαφορετικών ορίων για το παιδικό υπέρβαρο και την παχυσαρκία, σε σχέση με τους ενήλικες, και της διαστρεβλωμένης εικόνας για το φυσιολογικό και το υπέρβαρο παιδί, το πολύ σοβαρό πρόβλημα του αυξημένου σωματικού βάρους δυστυχώς παραβλέπεται ή αγνοείται. Είναι απαραίτητη η παρακολούθηση του βάρους των παιδιών.
Η βελτίωση του τρόπου ζωής των παιδιών που χρειάζεται για την αντιμετώπιση του προβλήματος του αυξημένου σωματικού βάρους είναι οικογενειακή υπόθεση. Καταρχάς, γνωρίζουμε ότι τα παιδιά με υπέρβαρους ή παχύσαρκους γονείς έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Έτσι, βελτιώνοντας το περιβάλλον του παιδιού, δηλαδή τη διατροφή όλης της οικογένειας, γονέων και αδερφών, μπορούμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά το παιδί στην αντιμετώπιση του προβλήματος του αυξημένου βάρους. Πολλά παιδιά είναι υπό την επίβλεψη των παππούδων και φαίνεται ότι τα παιδιά εκείνα έχουν υψηλότερο βάρος σε σχέση με τα παιδιά που δεν μεγαλώνουν με τον παππού και τη γιαγιά, επομένως πρέπει εκείνοι να ενημερωθούν και να πάρουν μέρος στη βελτίωση της διατροφής και του βάρους των παιδιών! Συνεπώς, είναι απαραίτητο να ξεκινά και να προωθείται ένας υγιεινός τρόπος διατροφής από την οικογένεια, η οποία αποτελεί πρότυπο!
Το τι βάζουμε στο καλάθι του σούπερ μάρκετ αντανακλά το τι θα βάλουμε στο σώμα μας. Είναι καλό να εφοδιαστούμε με φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και προϊόντα ολικής άλεσης. Ειδικά για τα συσκευασμένα τρόφιμα όπως και για τα δημητριακά είναι απαραίτητο να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων και να δίνουμε έμφαση στην ποσότητα της μιας μερίδας. Το γεγονός ότι ένα τρόφιμο διαφημίζεται ως κατάλληλο για παιδιά ή χωρίς ζάχαρη ή ως «διαίτης» δεν σημαίνει ότι έτσι είναι ή ότι είναι η καλύτερη επιλογή! Επίσης, σημαντικό είναι να μην υπάρχουν σνακ-πειρασμοί στο σπίτι πλούσια σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, αλλά να υπάρχουν σε εμφανές και εύκολα προσβάσιμο σημείο τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά και γιαούρτι.
Ειδικά στην περίπτωση που το παιδί παρακολουθείται από διαιτολόγο-διατροφολόγο είναι σημαντικό όλη η οικογένεια να τρώει το ίδιο φαγητό. Φυσικά και ο τρόπος μαγειρέματος παίζει ρόλο στο θρεπτικό και θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου. Καλό είναι να αποφεύγονται τα τηγανητά και τα τσιγαρισμένα φαγητά, καθώς και το πρόχειρο φαγητό, ενώ το ελαιόλαδο στο φαγητό και η ζάχαρη σε σνακ και γλυκά πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μην υπάρχει πίεση και να μη δημιουργούνται ενοχές στο παιδί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο για να βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες όλων μας, πόσω μάλλον των παιδιών!
Η οικογένεια είναι αυτή με τη μεγαλύτερη επιρροή στο βάρος και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Με καλή οργάνωση της καθημερινότητας και των πιθανών διατροφικών επιλογών μπορεί ένα υπέρβαρο ή παχύσαρκο παιδί να βοηθηθεί έτσι ώστε να βελτιώσει το βάρος και την ποιότητα της διατροφής του.
Νηστεία: Κάνει καλό στην υγεία μας;
Η νηστεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία διαρκεί 180-200 ημέρες το χρόνο, με κάθε περίοδο νηστείας να διαφέρει σε σχέση με το τι τρόφιμα αποφεύγονται. Βέβαια, όπως έδειξε μια μελέτη, αρκετοί πιστοί ακολουθούν δικούς τους κανόνες αναφορικά με τα τρόφιμα που νηστεύουν και τις περιόδους νηστείας. Μιας που η νηστεία λαμβάνει χώρα ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, έχουν γίνει μελέτες σε μοναχούς και πολίτες που νηστεύουν, σχετικά με την επίδραση της νηστείας στην υγεία.
Η νηστεία στην Ορθόδοξη Εκκλησία θα μπορούσε να συγκριθεί με μια παροδικά vegetarian ή αλλιώς flexitarian διατροφή, ακόμη και με περιόδους βιγκανισμού (vegan διαττροφή), ενώ άλλοι την συγκρίνουν και με το κλασσικό πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής. Δηλαδή, η νηστίσιμη διατροφή είναι συγκρίσιμη με πρότυπα που συνάδουν με μια υγιεινή διατροφή. Και όντως, η έρευνα αναδυκνείει τα οφέλη που έχει η νηστεία στην υγεία μας.
Αναφορικά με τη γλυκόζη, φαίνεται ότι οι μοναχοί οι οποίοι νηστεύουν αυστηρά σύμφωνα με τις οδηγίες της κάθε περιόδου νηστείας, έχουν καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο, και καλύτερη ανοχή στη γλυκόζη, ενώ για το κοινό τα ευρήματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Όσον αφορά τα λιπίδια του αίματος, φαίνεται να υπάρχει βελτίωση στην ολική και την LDL “κακή” χοληστερόλη μετά τη νηστεία.
Πολλοί θεωρούν ότι με τη νηστεία παίρνουμε βάρος. Αυτό ισχύει μόνο στην περίπτωση που προσλαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα μας. Είναι, βέβαια, πολύ εύκολο να παρασυρθούμε με τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες, όπως ο χαλβάς, αλλά τρόφιμα που επιλέγουμε συχνά στη νηστεία, όπως τα όσπρια είναι θρεπτικά και αρκετά χορταστικά!
Η έρευνα δείχνει ότι μετά την περίοδο της νηστείας, άτομα που νηστεύουν έχουν χαμηλότερο βάρος, ενώ οι μοναχοί πέρα από γενικά χαμηλότερο βάρος τους, έχουν και χαμηλότερο ποσοστό λίπους, σε σχέση με πολίτες που νηστεύουν. Ένα ενδιαφέρον έυρημα μιας μελέτης ήταν ότι κατά τη νηστεία, τα άτομα που νηστεύουν προσλαμβάνουν 180 θερμίδες λιγότερες απ’ ότι όταν δεν νηστεύουν, ενώ εκείνοι που δεν νηστεύουν, κατά τη διάρκεια της νηστείας προσλαμβάνουν 137 θερμίδες επιπλέον! Συνεπώς, η νηστεία μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Λόγω των περιορισμών που φέρει η νηστεία, η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών απασχολεί τους πιστούς που επιλέγουν να νηστέψουν. Η έρευνα δείχνει ότι κατά τη νηστεία καταναλώνουμε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και όσπρια, περισσότερες φυτικές ίνες, και λιγότερα λιπαρά γενικά και λιγότερα κορεσμένα και τρανς λιπαρά και πρωτεΐνες. Κατά τη νηστεία μειώνεται η πρόσληψη αλατιού και ασβεστίου, κια αυξάνεται η πρόσληψη Μαγνησίου. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι έρευνες δείχνουν ότι όχι μόνο δεν επιρρεάζονται αρνητικά οι αποθήκες Σιδήρου κατά τη νηστεία, αλλά αντιθέτως όσοι νηστεύουν έχουν καλύτερα επίπεδα Φερριτίνης!
Τέλος, όσον αφορά την ψυχική υγεία, η οποία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία, οι μοναχοί βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση ψυχικής υγείας, ενώ έχουν πιο υγιείς συμπεριφορές, όπως ηρεμία, ικανοποιητική ζωή, υγιεινή διατροφή, προσωπική υγιεινή και σωματική άσκηση.
Συνεπώς, η νηστεία ως πρότυπο και τρόπος διατροφής (και ζωής) μπορεί να αποτελέσει έναν παράγοντα με θετική επίδραση στην σωματική και ψυχική υγεία.
Τα αγαπημένα τρόφιμα μιας διαιτολόγου-διατροφολόγου
Το φαγητό είναι ανάγκη και απόλαυση! Ο συνδυασμός μιας γευστικής και θρεπτικής διατροφής είναι πολύ σημαντικός στην επίτευξη της καλής υγείας και της καλής σχέσης με το φαγητό!
Το παρόν άρθρο δεν έχει να κάνει τόσο με το τι να τρώει κανείς, αλλά για το πώς η ισσοροπημένη διατροφή μπορεί να έχει ποικιλία και ωραία γεύση! Καθένας αγαπά διαφορετικά τρόφιμα, και τα παρακάτω είναι τα δικά μου!
Ταχίνι & βούτυρα ξηρών καρπών: πηγές καλών λιπαρών & πρωτεΐνης, για το πρωινό μου και ως συστατικό σε porridge, baked oatmeal και μπάρες με βρώμη
Ρόφημα αμυγδάλου χωρίς ζάχαρη: η διατροφική αξία του γάλακτος ειναι αδιαμφισβήτητη για την επιστήμη, όμως ποτέ δεν μου άρεσε γευστικά! Ευτυχώς, τα φυτικά ροφήματα έχουν υπέροχη γεύση, και αντικαθιστούν το γάλα σε συνταγές που φτιάχνω και στο porridge
Γιαούρτι 2%: Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς το χορταστικό γιαούρτι! Εξαιρετική πηγή Ασβεστίου, πρωτεΐνης, προβιοτικών, βιταμινών Β2 & Β6, και Φωσφόρου. Το γιαούρτι μπορεί να καταναλωθεί με φρούτα, δημητριακά & βρώμη, να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό σε συνταγές και να γίνει ελαφριά bechamel, μεταξύ άλλων!
Τυρί κρέμα: Πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ποικιλοτρόπως, σε τοστ με κιτρινο τυρί, αντί για το βούτυρο σε ψωμί με μέλι, και σε ζυμαρικά & ριζότο αντί για κρέμα γάλακτος
Όσπρια: Είμαι λάτρης των οσπρίων! Πέρα από την θρεπτική τους αξία (πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, Σίδηρος, Κάλιο, Μαγνήσιο, Ψευδάργυρο βιταμίνες του συμπλέγματος Β), μπορούν να μαγειρευτούν από πριν και να αποθηκευτούν στην κατάψυξη για γεύμα στο λεπτό, να μπούν σε σούπες και σαλάτες και να γίνουν μπιφτέκια!
Ζυμαρικά οσπρίων: Θέλω να τρώω και να χορταίνω! Ευτυχώς που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο ζυμαρικά από 100% όσπρια που είναι τα πλουσιότερα σε πρωτεΐνη & φυτικές ίνες!
Βρώμη: Ένα από πλέον αγαπημένα μου τρόφιμα που αγοράζω με το κιλό, στην κυριολεξία. Η βρώμη περιέχει και τις φυτικές ίνες β-γλυκάνες που βοηθούν στην ρύθμιση της χοληστερόλης. Η βρώμη αποτελεί ένα από τα πιο εύχρηστα τρόφιμα, για ολες τις ώρες. Τη χρησιμοποιώ σε porridge, baked oatmeal, σπιτικές μπάρες, κέικ, granola, αλλά και στα μπιφτέκια και τις ομελέτες.
Σολομός: Το πιο εύκολο να μαγειρευτεί ψάρι, που είναι και εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων.
Αυγό: Τo protein & nutrient ball της φύσης! Πρωτεϊνη υψηλής βιολογικής αξίας, απαραίτητα λιπαρά, μέταλλα και ιχνοστοιχεία και σχεδόν όλες οι βιταμίνες! Δεν χρειάζεται συστάσεις, με εξαίρεση τη σύσταση του American Heart Association που συστήνει μέχρι 7 αυγά (κρόκους) την εβδομάδα
Καφές: Last, but not least… Χωρίς καφέ δεν μπορεί να ξεκινήσει η μέρα! Ο καφές είναι γνωστός για την καφεϊνη, αλλά είναι και εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών με πολλές δράσεις για την υγεία μας!